
14th March 2011
Tha buaidh eaconamach nam f�isean a' cur c�rr is �2m gach bliadhna, a r�ir aithisg a chaidh iarraidh le Iomairt na G�idhealtachd is na h-Eileanan (HIE).
Chaidh an aithisg air cur air bhog aig coinneamh Bhliadhnail F�isean nan G�idheal an diugh (Dihaoine Sultain 24) ann an Ulapul.
Tha ge�rr-chunntas san aithisg �ir 'Buaidh Eaconamach is S�isealta nam F�isean' ag innse gu bheil 49 cosnaidhean l�n-th�de air a' Gh�idhealtachd agus anns na h-Eileanan tro iomairt nam f�isean a tha an urra ri cur an d�igh ce�l traidiseanta, f�isean agus tachartasan. Tha an sgr�dadh cuideachd a' dearbhadh buaidh chudromach anns na 'sg�rean cugallach' far a bheil na f�isean a' cur c�rr air cairteal a' mhillean not do thuarastail annta.
Chuir HIE an c�ill maoineachadh �540,000 a dh'ionnsaigh F�isean nan G�idheal san t-Sultain ann an 2009. Tha HIE agus buidhnean eile a' cur airgead-tasgaidh a-steach a leasachadh nam F�isean tron bhuidheann a chumas taic ri l�onra nam f�isean diofar iomairtean �ra a chuir an gn�omh air feadh na sg�re.
Th�isich a' chiad fh�is ann am Barraigh tr�th sna 1980an agus tha 42 f�isean air a bhith ann an Alba - 35 anns a' Gh�idhealtachd is na h-Eileanan. Tha an fh�s seo air cruthachadh iomadh cothroman cosnaidh, agus tha grunn oileanaich a ghabh p�irt sna f�isean a-nise ag obair mar luchd-teagaisg iad fh�in.
Tha mu 13,000 duine �ga a' gabhail p�irt gach bliadhna ann an tachartas le taic bho F�isean nan G�idheal air feadh na h-Alba. Tha na coimhearsnachdan a bhios a' cur air d�igh f�isean air an gluasad a chionn 's gu bheil buannachdan s�isealta, ealanta agus c�nanach ann dhaibh.
Tha an aithisg a' cur cudrom air grunn dhaoine ionadail a chleachd a bhith a' gabhail p�irt anns na f�isean tric agus a tha a nise a' tr�anadh no ag obair ann an obair co-cheangailte, mar Catriona Watt, a bhuannaich an fharpais 'Neach Ci�il �g Tradiseanta 2007' agus an seinneadair ainmeil Julie Fowlis.
Thuirt Niall Rois, Ceann Roinn F�s Choimhearsnachdan: "Tha an aithisg a' cur cudrom air na buaidhean s�isealta air na coimhearsnachdan, a th'aig na 42 f�isean a ghabh �ite air feadh na h-Alba ann an 2008-09, a bharrachd air na buaidhean eaconamach. Tha f�isean cudromach ann a bhith brosnachadh agus a' neartachadh cultar na G�idhlig air feadh na G�idhealtachd is nan Eilean, a-r�ir fianais bho dhaoine ann am buidhnean ionadail. Thachair grunn bh�than-obrach agus clasaichean, a' gabhail a-steach tachartasan C�ilidhean air Chuairt, cuairtean thall thairis agus cuirmean-ci�il."
Tha na f�isean a' tabhainn luchd-cluiche t�lantach airson na gn�omhachasan cruthachail - aon dhen phr�omh roinnean ann an Alba a tha a' cumail taic ri eaconamaidh turasachd agus cothroman obrach ann an sg�rean d�bhlanach. Tha F�isean nan G�idheal a' cur air d�igh F�is Bhlas agus chaidh an �ireamh de luchd-amharc a bha a' frithealadh na f�ise seo suas 27% an-uiridh. Bha f�is na bliadhnsa air a cumail eadar 3 agus 12 Sultain.
Thuirt Ceannard F�isean nan G�idheal, Art MacCarmaig: "Cha robh a-riamh �m ann nuair a bha barrachd dhaoine �ga a' cluich ionnsramaidean ci�il agus a' seinn �rain. Tha an aithisg seo a' cur cudrom air cho soirbheachail sa tha na f�isean ann a bhith a' toirt buannachdan eaconamach don Gh�idhealtachd is do na h-Eileanan agus �itean eile air feadh Alba, agus a tha sin gu math cudromach ri linn staid na h-eaconamaidh. Tha na buannachdan s�isealta agus c�nanach cuideachd uabhasach cudromach agus tha mi dhen bheachd gu bheil �idh agus comas ann an ce�l traidiseanta ann an Alba, air f�s gu m�r thar na 30 bliadhnaichean a chaidh seachad. Tha mi cinnteach gur e cho soirbheachail sa tha na f�isean a' phr�omh adhbhar airson an fh�s seo tha a' cuideachadh gu m�r ann a bhith a' togail aire dhaoine ri c�ol traidiseanta agus a' daingneachadh inbhe na G�idhlig."
F�is Passion is Still Growing Across Scotland
The economic impact of the f�is movement is �2m annually, according to a report for Highlands and Islands Enterprise (HIE).
The summary findings of the 'Economic and Social Impacts of the F�isean' were announced at F�isean nan G�idheal's annual general meeting in Ullapool today (Friday September 24).
The summary findings of the 'Economic and Social Impacts of the F�isean' show that 49 posts were sustained in the Highlands and Islands alone through the movement which is responsible for organising traditional music, dance festivals and events. The study also suggests a significant impact in the region's 'fragile areas', contributing earnings of over a quarter of a million pounds within them.
HIE announced three-year funding of �540,000 to F�isean nan G�idheal in September 2009 to allow the agency, along with other sources, to support the development of the popular traditional arts movement across the Highlands and Islands and further afield.
The report estimates that since the very first F�is Bharraigh in Barra in 1981, the number of f�isean in Scotland has grown to 42 in 2008, of which 35 were held in the Highlands and Islands. The continuity and growth has led to many former f�is students becoming tutors and providing the next generation in turn with future job opportunities.
Around 13,000 young people participate in activities supported by F�isean nan G�idheal across Scotland. Social, artistic and linguistic benefits are the prime motivations of those who organise f�isean in local communities.
The report highlights that a range of local people who having been regular f�is participants have progressed into training and careers, including Catriona Watt, who won the BBC Young Traditional Music award in 2007 and the acclaimed Gaelic singer Julie Fowlis.
Head of Community Growth at HIE, Neil Ross, said: "The report highlights the range of social impacts the 42 F�isean which took place across Scotland in 2008-9 had on its communities, over and above the economic impact. The evidence from contacts with local groups confirms that f�isean are important in encouraging the use of the Gaelic language and generally strengthening Gaelic culture across the Highlands and Islands. It delivered a whole range of workshops and classes including C�ilidh Trail events, cultural trips abroad and concerts."
The f�isean provides a feedstock of talented performers for the creative industries which is one of Scotland's key sectors supporting the tourism economy and work opportunities in fragile and remote areas. The Blas Festival which is organised by F�isean nan G�idheal saw a 27 per cent increase in people attending last year compared to 2008 with an audience of 12,000. This year's Blas festival took place from 3-12 September across the Highlands.
Chief Executive of F�isean nan G�idheal, Arthur Cormack said: "There has never been a time when more young people have been skilled in playing musical instruments and singing songs. This report highlights that the f�is movement has been a major success story bringing hard economic benefits to the Highlands and Islands as well as other areas across Scotland, which is important in tough economic conditions. However, the social and linguistic benefits are also extremely important and I believe that interest and ability in traditional Gaelic music in Scotland has grown exponentially over the past 30 years. I am certain the success of so many f�isean throughout the land has been the main driver behind this growth and has helped enormously in raising awareness of traditional music and the Gaelic language."